Een creatieve bedrieger?

Gepubliceerd op 22 oktober 2024 om 11:00

De laatste tijd lees ik steeds vaker artikelen over het ‘imposter syndrome’. In het Nederlands betekent dit het bedriegerssyndroom. Mensen met het imposter syndrome twijfelen vaak over hun prestaties en hebben het gevoel elk moment ontmaskerd te kunnen worden als een bedrieger. Ze zijn onzeker over hun prestaties; wijzen successen toe aan mazzel of geluk; werken vaak extra hard om alles te compenseren; voelen zich niet waard om aandacht te krijgen en kunnen last hebben van angst, depressie, schuld of schaamte (bron: Polyglotgroup).

Ik vertoef al ongeveer 8 jaar in mijn privétijd in de creatieve wereld. Een wereld waar mensen alle kanten op kunnen met hun creativiteit; waar ze gelijkgestemden vinden; waar ze hun ideeën kunnen delen; producten kunnen verkopen en waar ze nieuwe ‘like-minded’ vrienden vinden. Het lijkt een soort wonderland, maar helaas is er ook een keerzijde aan de creatieve wereld. Er worden ontwerpen gekopieerd, gestolen of compleet nagemaakt door (grote) bedrijven. Je kunt je dus wel voorstellen dat wanneer een creatief persoon het imposter syndrome heeft, hij of zij sneller in een negatieve spiraal terecht kan komen.

Zelfs zonder de keerzijde, kan het voor een creatief persoon lastig zijn het imposter syndrome te overwinnen. Want stel je eens voor, je hebt een nieuwe hobby ontdekt en je blijkt er talent voor te hebben. Laten we deze hobby Aquarel noemen. Je hoort van mensen dat ze je werk mooi vinden, maar wanneer je naar andere schilders kijkt, heb je het gevoel dat je nog lang niet op dat niveau zit. Je besluit voor jezelf producten te maken en na een tijdje verkoop je ook wat werkjes aan familie en vrienden. Je krijgt steeds meer complimenten, maar je vindt het nog steeds niet goed genoeg. Op social media zie je genoeg producten voorbij komen, van een gelijk niveau als jou. Echter blijft dat stemmetje in je hoofd zeggen dat je niet in de schilderwereld thuis hoort, want…. vul maar in. Je zou dolgraag je eigen webshop met handgemaakte producten willen openen, maar dat durf je niet want stel dat je ontmaskerd wordt als bedrieger?

Creatievelingen met het imposter syndrome zitten uiteindelijk hun eigen talent in de weg. Ze brengen dat ene product niet op de markt, want stel nou dat niemand het mooi vindt. Komen niet met dat ene ontwerp, want straks gelooft niemand dat zij het hebben gemaakt. Ze spreken geen andere creatieve ondernemers aan, want straks komen ze erachter dat zij helemaal niet in dat wereldje thuis horen. Ze durven die nieuwe collectie niet in de webshop te zetten, want ze vinden het nog niet perfect genoeg. You catch my drift 😉

 

Het gaat je gemakkelijk af

Mijn nieuwsbrief gaat over multitalenten en een multitalent is iemand met veel interesses en creatieve bezigheden (bron: Puttylike). In mijn vorige blog schreef ik dat wanneer je ergens talent voor hebt, je daar een natuurlijke aanleg voor hebt. Talenten zijn dus aangeboren. Een multitalent heeft dus meerdere talenten en de kans is groot dat zij veel dingen al vrij goed kunnen, zonder dat ze er al te veel moeite voor hoeven te doen.

Wanneer je vrij veel kunt zonder al te veel moeite, zul je je mogelijk afvragen of je dan wel goed genoeg bent. Of je wel voldoende weet of dat je misschien nog meer studies moet doen. Want die anderen doen dat allemaal wel, dus jij kunt vast nooit zo goed zijn. En wanneer we weer even terug kijken naar de creatievelingen, dan valt het mij op dat echte creatieve mensen (vaak dus de multitalenten) alles snel onder de knie hebben. Ze zijn vaak autodidactisch (leren zichzelf nieuwe dingen aan) en zien snel verbanden. Betekent dit dat multitalenten eerder last kunnen hebben van het imposter syndrome dan mensen die meer gespecialiseerd zijn? Dat zou zomaar kunnen, maar daar is nog geen bewijs van. Het meest logische aan het verhaal is omdat multitalenten veel kunnen en dus minder gespecialiseerd zijn, ze vinden dat ze minder kennis hebben en dus sneller door de mand kunnen vallen (bron: Puttylike).

5 type imposters

Misschien nog interessant om te weten, maar Dr. Valerie Young (expert op het gebied van het imposter syndrome) onderscheid 5 types:

1.      De perfectionist: dit type kan het niet accepteren wanneer zij fouten maken. Alles moet perfect en gaan voor de volle 100%.

 2.      De expert: de expert kan last krijgen van het imposter syndrome wanneer hij/zij ondanks alle opleidingen en ervaring, toch het gevoel heeft een bedrieger te zijn.

 3.      Het natuurlijke genie: een natuurlijke genie gelooft dat het gemakkelijk moet zijn om nieuwe dingen te leren of onder de knie te krijgen. Wanneer zij moeite hebben om iets zich eigen te maken, voelen zij zich een bedrieger.

 4.      De solist: een solist werkt het liefst alleen en zal zich incompetent voelen wanneer diegene om hulp moet vragen.

 5.      De superheld: superhelden menen alles te moeten kunnen en hebben een sterke behoefte zich te moeten bewijzen dat ze geen bedrieger zijn. Ze denken dat ze overal even goed in moeten zijn.

 

Ik ben zelf van mening dat het imposter syndrome voorkomt uit oude patronen, je eigen ervaringen en overtuigingen. Het is geen ‘griepje’ en dus ook niet zomaar opgelost. Je zult echt met jezelf aan de slag moeten en onderzoeken waar bepaalde gevoelens vandaan komen. Ben lief voor jezelf en probeer de lat wat lager te leggen, stapje voor stapje. Rome is ook niet in 1 dag gebouwd en imperfect is soms juist perfect! De belangrijkste stap is het herkennen van het gevoel en daarmee aan de slag te gaan met een coach, therapeut, loopbaanbegeleider of wellicht een mede creatieveling/multitalent.